Kang Ruli

Dina hiji mangsa, di tengah leuweung lempeng Gunung Surapati, aya hiji lembur leutik anu disimbutan ku awan bodas nu ngajajar kawas payung alam. Lembur éta ngaranna Cihaneut. Jalma-jalma didinya masih keneh percaya kana dongeng karuhun, yen gunung éta aya kakuatan gaib nu dijaga ku Ratu Sapmiah, hiji wanoja anu can aya nu pernah ningali sabenerna.

Di antara urang lembur, aya hiji pamuda anu ngaranna Jaka Suradipraja. Anjeunna cicing jeung nini-nina nu geus kolot. Jaka tumuwuh jadi pamuda anu gagah, ngabogaan rasa panasaran nu gede kana sagala hal, utamana hal-hal mistis nu patali jeung Gunung Surapati. Anjeunna remen ngadenge dongeng ngeunaan Ratu Sapmiah, wanoja anu cenah hirup di antara dunya nyata jeung kahyangan.

Dina peuting bulan purnama, Jaka mutuskeun pikeun neuleuman misteri Gunung Surapati. Anjeunna nyiapkeun bekel, tangtungan, jeung sajabana. Bari mawa tangkal obor, manéhna naek ka gunung kalayan ati-ati. Anjeunna teu sadar yen lalampahan éta bakal ngarobah hirupna salilana.

Nalika nepi ka hiji leuweung leutik di satukangeun curug, Jaka ningali cahaya nu ngagenclang. Anjeunna ngaléngkah, nepi ka nempo hiji wanoja nu geulis tur nyanghareupan langit. Jaka henteu wasa nyarita, sakumaha geulisna wanoja éta.

"Manéhna pasti Ratu Sapmiah," pikirna.

Wanoja éta, kalayan sorot panon nu teuas, nyarita, "Saha nu merean anjeun asup ka ieu tempat?" Suarana lembut tapi boga kakuatan nu nyingsieunan.

Jaka, sanaos haténa ngagebeg, neundeun rasa hormat. "Abdi hoyong terang saha anjeun, naha bener anjeun Ratu Sapmiah?"

Wanoja éta seuri leuleus. "Abdi sanés ngan ukur dongeng. Anjeun sumping ka dieu, tapi teu terang naha anjeun dipilih ku gunung ieu."

Jaka panasaran. "Dipilih? Naon hartina?"

"Aya hiji amanat, hiji takdir anu ngan jalma tangtu bisa narima. Tapi anjeun kudu siap ngorbankeun sagalana."

Saperti halna guntur nu ngagebrét langit, Jaka ngarasa geter dina haténa. Anjeunna sadar yén geus teuing jauh leumpang, balik ogé moal gampang. Ratu Sapmiah nyaritakeun yen manehna salila ieu ngajaga rusiah kolotna. Hiji kakuatan gaib nu ngan bisa diwariskeun ka jalma anu pantes.

Di hareupeunana, ngadadak muncul gambaran ngeunaan kahirupan urang lembur, nasib maranéhna anu patali jeung kakuatan Gunung Surapati. Jaka kudu milih: neruskeun hirup saperti biasa atawa narima takdir jadi panerus Ratu Sapmiah.

Nalika manehna mutuskeun pikeun narima takdir, ujug-ujug angin ngahiliwir ngurilingan manehna. Sakabéh awakna karasa hampang, siga aya nu mawa ka alam séjén.

Nalika panonna kasadar deui, Jaka geus aya di sisi lembur. Jalma-jalma ningali manehna ku rasa heran, sabab éta wengi, Gunung Surapati siga ngaluarkeun cahaya béda, leuwih caang tibatan biasa.

Saeutik-saeutik, Jaka mimiti ngaraos parobahan dina awakna. Anjeunna tiasa ngadenge sora alam, ngaraoskeun geter bumi, sarta ngarti kana sagala kakuatan nu nyamuni di gunung éta.

Tapi aya hiji hal deui nu jadi tanggung jawabna—nyumputkeun rusiah ieu ti jalma nu teu pantes mengetahuna.

Ti harita, Jaka henteu deui ngan saukur pamuda biasa. Anjeunna jadi juru pangajén Gunung Surapati, ngajaga rusiah nu ngan sakapeung bisa dipikanyaho ku jalma anu bener-bener milu hirup di alam alamiah.

Jeung kitu, legenda Ratu Sapmiah terus lumangsung, hirup di carita-carita nu dicaritakeun turun-temurun. Saha waé anu wani néangan misteri Gunung Surapati, meureun moal ngan ukur manggih carita, tapi ogé takdirna sorangan.

Bubuka

Langit geus mimiti poek waktu Darsa neundeun sukuna di leuweung Cadasmalang. Angin leuleus ngalayang, nyangkaruk lir bisik-bisik alam. Manéhna henteu terang kunaon haténa asa kagolak. Carita kolot-kolot ngeunaan Guha Lalangse jol nyorang pipikiran. "Guha nu pernah neundeun luhureun rahasia, saksi bisu pikeun nu wani nyorangna," kitu cenah. Tapi enya kitu éta ngan ukur dongéng?

Darsa, hiji pamuda nu neundeun kahadean jeung kahadean, mutuskeun pikeun ngalangkungan wewengkon éta. Sanajan kolotna remen nyarekan, haténa geus kaduhungkeun. Anjeunna kudu neangan hiji hal, hal anu ngan anjeunna wungkul nu ngarti: leungitna bapana nu misterius sababaraha taun ka tukang.

Gunung Cadasmalang ngaranna. Leuweungna rapet, neundeun misteri nu teu sagawayah jelema wani lebet. Tapi pikeun Darsa, sakabéh rasa sieun geus jadi sual kadua. Anjeunna nembé meunang hiji petunjuk: bapa na katembong terakhir di deukeut Guha Lalangse.

"Lamun enya éta tempatna, kuring bakal manggihan bapa!" kitu haténa mere motivasi.

Sakali asup ka leuweung, Darsa ngarasa aya nu lalajo. Daun ngigel lir aya nu napak. Hampang-hampang sora ceurik, kadenge lir kaangin. Ieu kahadean? Atawa ieu pikasieuneun?

Teu kungsi lila, di hareupeunana nangtung guha nu disebut-sebut: Guha Lalangse. Panto batu ageung, lir nyumputkeun sakabéh kasieun. Darsa nyapuan hate, neundeun sukuna kana dampal taneuh leueur-guher.

Darsa leumpang lalaunan, panon na napak ka sakabéh juru guha. Beda jeung guha biasa, éta tempat lir boga kahirupan sorangan. Di tengah-tengah guha, aya hiji cahaya hampang-hampang nembus tina sela batu.

Ku rasa panasaran, anjeunna nyampeurkeun. Tapi jol—

"Darsa..."

Denge baé sora halimunan nyorotna. Manéhna ngahuleng. Saha nu nyebut éta ngaran? Sora éta siga nu wawuh.

Taya nu kedeng, iwal ti sora leuleus anu datang deui:

"Darsa... mun anjeun milih asup, moal aya deui jalan balik..."

Haténa mimiti ragu. Tapi lamun bener bapana aya di jero, naha anjeunna kudu eureun di dieu? Kalawan haté kuat, Darsa ngaléngkah kana cahaya éta.

Kitu reujeung kitu, éta poé robah sadayana.

Jero guha nembongkeun hiji dunya anu béda. Teu ukur gelebug angin, tapi aya gambaran anu sipatna lir masa lalu. Darsa ningali sorangan kumaha bapana leungit, dibawa ku hiji mahluk leuleus anu kasampak siga bayangan.

Mahluk éta nyarita, "Darsa, ieu takdir kulawarga anjeun. Anjeun teh nu bisa miceun kutukan ieu." Anjeunna dipasihan hiji pilihan:

1. Ninggalkeun guha sareng mopohokeun sadayana.

2. Nyalametkeun bapana, tapi mawa resiko pikeun dirina sorangan.

Darsa henteu ragu. Anjeunna milih pilihan kadua.

Dina carita mistis nu karandapan ku Darsa, anjeunna diajar yén kadang-kadang, bebeneran henteu gampang ditampa. Guha Lalangse lain ukur legenda, tapi hiji lalakon pikeun maranéhanana nu wani néangan bebeneran. Anjeunna balik ka lembur, tapi teu sarua deui. Darsa ayeuna ngarti: sakabéh kahadean pasti boga akibatna.

Guha Lalangse masih nangtung, ngadagoan nu wani nyorangna deui.